به نقل از «ایسنا»

مرور آنچه در شب لیله‌المبیت گذشت

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۹۳۷۴۶

یک کارشناس مسائل دینی گفت: خداوند متعال برای تحسین و تقدیر از فداکاری حضرت علی(ع) در شب المبیت آیه ‌۲۰۷ سوره بقره را بر پیامبرش نازل و فرمود «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» و از میان مردم کسی است که جان خود را برای طلب خشنودی خدا می‌فروشد، و خدا نسبت به [این‌] بندگان مهربان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حجت‌الاسلام محمد امین نجفیان -کارشناس مسائل دینی- در گفت‌وگو با ایسنا در مورد اتفاقات شب لیله المبیت گفت: «لیلة المبیت» شبی است که حضرت علی علیه السلام به جای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در بستر آن حضرت خوابید تا رسول خدا از توطئه قتلی که مشرکان مکه برای ایشان ریخته بودند بتواند جان سالم به در ببرد و از مکه به مدینه هجرت کند. این واقعه در اول ربیع الاول سال چهاردهم بعثت -که بعدا سال ۱ هجری قرار داده شد- به وقوع پیوست. عمل حضرت علی علیه السلام در لیلة المبیت یکی از فضائل ایشان است که در شأن آن آیه ۲۰۷ سوره بقره نازل شد.

توطئه در دارالندوه

این کارشناس مسائل دینی خاطرنشان کرد: اشراف قریش در «دار الندوه» گرد هم آمدند. حاضران از خاندان‌های بنی عبد شمس، نوفل، عبد الدار، جمح، سهم، اسد، مخزوم و دیگر خانواده‌های مکه بودند و اجازه ندادند که احدی از تهامه وارد شود، زیرا تهامی‌ها هوادار حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) بودند. همچنان که مواظب بودند تا احدی از خاندان هاشم یا کسانی که به گونه‌ای با آن‌ها ارتباط دارند، از این جریان باخبر نشود.

حجت‌الاسلام نجفیان تاکید کرد: مطابق گزارش‌ها، شیطان نیز در چهره پیری نجدی همراه آنان وارد مجلس شد. آن‌ها با هم مشورت و رایزنی کردند که با محمّد (صلی الله علیه و آله) چه کنند؟ پیشنهادهایی مطرح شد، از جمله، کسی گفت او را به زنجیر آهنی بسته حبس کنیم، اما احتمال دادند که با یارانش ارتباط برقرار کند و آنان، او را آزاد کنند. 

وی افزود: پیشنهاد شد پیامبر اکرم(ص) را به سرزمین‌های دیگر تبعید کنند؛ دیدند که این کار به محمّد (صلی الله علیه و آله) امکان می‌دهد تا به نشر و ترویج دین خود همّت گمارد. در نهایت رأی آنان بر پیشنهاد ابوجهل یا شیطان قرار گرفت که از هر قبیله یک جوان دلیر و نسب‌دار انتخاب کنند و آنگاه به هر کدام از جوانان یک شمشیر برّنده بدهند و آنان با شمشیرهای خود بر پیامبر (ص) وارد شوند و دسته‌ جمعی او را بکشند و خون او در میان همه قبایل پراکنده شود و بنی عبد مناف نتوانند با همه طوایف قریش بجنگند و ناچار به گرفتن دیه تن در دهند و آنان هم دیه می‌دهند. بدین ترتیب کار پایان می ‌یابد.

حضرت علی در بستر پیامبر

این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: به دنبال توطئه دار الندوه، فرشته وحی پیامبر(ص) را از نقشه شوم مشرکان آگاه ساخت و دستور الهی را به او ابلاغ کرد که باید هر چه زودتر مکه را به عزم یثرب (مدینه) ترک کند. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) حضرت علی (علیه‌السلام) را از توطئه قریش خبر داد. علی(ع) گفت ای پیامبر خدا، آیا با خوابیدن من در آنجا تو سالم می‌ مانی؟ پیامبر (ص) فرمود بلی، علی (ع) تبسّمی کرد و به شکرانه این افتخار، سر به سجده گذاشت. سپس در بستر پیامبر (ص) خوابید و بُرد خصوصی آن حضرت را روی خود کشید.

حجت‌الاسلام نجفیان ادامه داد: پیامبر (ص) در حالی از خانه خارج شد که قریش خانه را در محاصره داشتند و انتظار می ‌کشیدند تا بخوابد. رسول خدا(ص) به هنگام بیرون شدن از خانه، این‌ آیه را تلاوت می‌کرد «وَجَعَلْنَا مِنْ بَینِ أَیدِیهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَینَاهُمْ فَهُمْ لَا یبْصِرُونَ»؛ و ما فراروی آن‌ها سدّی و پشت سرشان سدّی نهاده و پرده‌ای بر (چشمان) آنان فروگسترده‌ایم؛ در نتیجه نمی ‌توانند ببینند. آنگاه رسول اکرم(ص) مشت خاکی برگرفت و بر سر آنان پاشید و بی‌آنکه او را ببینند، از میان ایشان گذشت و راهی غار ثور شد. برخی نیز می‌گویند هنگامی که پیامبر از خانه خارج شد همه آنان را خواب ربوده بود و پیامبر از غفلت آنان استفاده کرد. ولی این نظر دور از حقیقت است و هرگز شخص عاقل باور نمی‌کند که چهل آدم‌کُش که خانه را برای این محاصره کرده بودند که پیامبر(ص) از خانه بیرون نرود تا در وقت مناسب او را بکشند، ماموریت خود را آنچنان سرسری بگیرند که همگی با خیال آسوده بخوابند! ولی بعید نیست، همان طور که برخی نوشته اند، حضرت محمد(ص) پیش از گرد آمدن آنان، خانه را ترک گفته بود.

این کارشناس مسائل دینی اظهار کرد: نقل شده است که مشرکان قریش، حضرت علی را همچون پیامبر صلی الله علیه و آله سنگ‌باران کردند و او به خود می‌پیچید و سرش را زیر پارچه کرده بود و تا صبح بیرون نیاورد. ماموران قریش، نخست تصمیم گرفته بودند که نیمه شب به خانه پیامبر هجوم آورند، ولی به عللی از این تصمیم منصرف شدند و سرانجام قرار گذاشتند در فروغ صبح وارد خانه شوند و ماموریت خود را انجام دهند. قریش صبحگاهان به علی علیه السلام یورش بردند و تا او چشم خود را به آنان باز کرد، با شمشیرهای کشیده به او حمله آوردند. اما چون به او نگریستند، دریافتند که علی(ع) است. گفتند هدف ما تو نبودی. یارت (پیامبر) چه کرد؟ فرمود: از او چیزی نمی‌دانم.

حجت‌الاسلام نجفیان یادآور شد: یعقوبی (م، بعد ۲۹۲) می نویسد: خدای عز و جل در آن شب به جبرئیل و میکائیل وحی کرد که من یکی از شما دو نفر را محکوم به مرگ کرده‌ام، کدامیک حاضر است در راه رفیقش از خود بگذرد؟ پس هر دو زندگی را برگزیدند و خدای به آن دو وحی کرد که چرا مانند علی بن ابی طالب نبودید؟ من میان او و محمد برادری انداختم و عمر یکی از آن دو را بیشتر قرار دادم، پس علی مرگ را برگزید و زندگی را برای محمد خواست و در بستر او خوابید، اکنون به زمین فرود آیید و او را از دشمنش نگهداری کنید. پس جبرئیل و میکائیل فرود آمدند و یکی از آن دو بالای سر و دیگری در پایین پای علی(ع) نشستند تا او را از دشمنش پاسبانی کنند و سنگ‌ها را از او به دور دارند و جبرئیل می گفت: "بَخ بَخ لک یا بن ابی طالب، مَن مثلک یباهی الله بک ملائکة سبع سماوات،" به به تو را ای پسر ابو طالب، کیست مانند تو که خدا بواسطه تو بر ملائکه هفت آسمان مباهات می‌کند؟

این کارشناس مسائل دینی اضافه کرد: در تفسیر مجمع البیان آمده است: هنگامی که حضرت علی(ع) در بستر پیامبر اکرم(ص) خوابید تا پیامبر از دسیسه مشرکان بگریزد، جبرئیل در بالای سر حضرت علی و میکائیل در پایین پاهایش قرار گرفته (و او را محافظت می‌کردند) و جبرئیل به آن حضرت، می‌ گفت آفرین و خوشا به افرادی مانند تو، ای پسر ابی‌طالب که خداوند متعال در میان فرشتگانش به تو مباهات می‌کند.

نزول آیه‌ای از قرآن در خصوص شب لیله المبیت

حجت‌الاسلام نجفیان خاطرنشان کرد: خداوند متعال برای تحسین و تقدیر از فداکاری حضرت علی علیه‌السلام آیه ‌۲۰۷ سوره بقره را بر پیامبرش نازل کرد و جان نثاری، فداکاری، تعهد و ایمان او را ستود. خداوند متعال در این آیه مبارکه فرمود «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» و از میان مردم کسی است که جان خود را برای طلب خشنودی خدا می‌فروشد، و خدا نسبت به [این‌] بندگان مهربان است».

وی افزود: تمامی مفسران شیعه و اکثر مفسران اهل سنت، معتقدند که شأن نزول این آیه، فداکاری حضرت علی علیه‌السلام در لیلة المبیت و در بیان فضیلت و مقام آن حضرت است. طبرسی صاحب تفسیر "مجمع البیان" می‌گوید: این آیه در میان راه مکه و مدینه، به هنگام هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله بر آن حضرت نازل شد.

نکاتی در مورد این فداکاری بزرگ

این کارشناس مسائل مذهبی اظهار کرد: دلایل تاریخی گواهی می‌دهد که عمل حضرت علی علیه السلام در آن شب جز فداکاری نبوده و آن حضرت به راستی آماده قتل و شهادت در راه خدا بوده است. 

حجت‌الاسلام نجفیان تاکید کرد: از جمله اشعاری که امام علی علیه السلام پیرامون این حادثه تاریخی سروده و سیوطی همه آنها را در تفسیر خود (الدر المنثور) نقل کرده است، گواه روشن بر جانبازی اوست:
وقیت بنفسی خیر من وطأ الحصی محمد لما خاف أن یمکروا به

وبت أراعیهم متی ینشروننی و من طاف بالبیت العتیق و بالحجر

فوقاه ربی ذو الجلال من المکر و قد وطنت نفسی علی القتل و الأسر

ترجمه: من جان خود را برای بهترین فرد روی زمین و نیکوترین شخصی که خانه خدا و حجر اسماعیل را طواف  کرده است سپر قرار دادم. آن شخص عالی قد محمد بود. و من هنگامی دست به این کار زدم که کافران نقشه قتل او را کشیده بودند ولی خدای من او را از مکر دشمنان حفظ کرد. من در بستر وی بیتوته کردم و در انتظار حمله دشمن بودم و خود را برای مرگ و اسارت آماده کرده بودم.

وی ادامه داد: همچنین در شورای شش نفری که به فرمان عمر برای تعیین خلیفه تشکیل شد، علی علیه السلام با ذکر این فضیلت بزرگ بر اعضای شورا احتجاج کرد و گفت: من شما را به خدا سوگند می‌دهم که آیا جز من کسی بود که برای پیامبر در غار حرا غذا ببرد؟ آیا جز من کسی در جای او خوابید و خود را سپر بلای او کرد؟ همگی گفتند: والله جز تو کسی نبوده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: لیلة المبیت حضرت علی علیه السلام کارشناس مسائل دینی صلی الله علیه و آله کارشناس مسائل خداوند متعال حضرت علی ع پیامبر ص آن حضرت اکرم ص

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۹۳۷۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مشهد در سوگ ششمین ولی مسلمین/عطر شهادت در اجتماع صادقیون پیچید

خبرگزاری مهر گروه استان‌ها: در روزی که بارش رحمت الهی آب و هوای متفاوتی را میهمان شهر مقدس مشهد کرده بود، محبان و ارادتمندان به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) خود را به میدان شهدا این شهر رسانده بودند تا در اجتماع بزرگ صادقیون شرکت کنند.

دلدادگان و ارادتمندانی که حتی باران هم نتوانست جلوی حضور آنها را بگیرد و از نقاط مختلف خود را به میدان شهدا رسانده بودند تا با حضور در اجتماع بزرگ صادقیون و عزاداری گوشه‌ای از عشق و ارادتشان به رئیس مذهب شیعه و جد بزرگوار حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام را به نمایش بگذارند.

حضور تمام اقشار در اجتماع صادقیون

زن و مرد، پیر و جوان، کوچک و بزرگ و در یک کلام همه شیعیان و محبان اهل بیت (ع) در حالی که لباس مشکی به تن داشتند در سوگ صادق آل محمد (ع) اشک ماتم ریختند.

عزاداران ششمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت در حالی که پیکر پاک و مطهر شهید مجید شخصی از شهدای دوران دفاع مقدس که پس از ۴۲ سال چشم انتظاری به آغوش خانواده بازگشته است را بر دستان خود تشییع می‌کردند، سر و سینه زنان خود را به حرم مطهر رضوی رساندند و با سینه‌زنی و مرثیه‌خوانی به امام رئوف عرض تسلیت داشتند.

هادوی یکی از جوانان حاضر در این اجتماع در گفت وگو با خبرنگار مهر گفت: بسیاری از احادیث و روایاتی که امروز به دست ما رسیده است نتیجه تلاش‌های امام صادق (ع) است و امیدواریم روزی برسد که بتوانیم با حضور باشکوه شیعیان در بقیع عزاداری کنیم و قدری از غربت این روزهای آن فضا بکاهیم.

اکبری هم که یکی از زائران بارگاه مطهر رضوی بود در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: این دو سه روز تعطیلات فرصت مناسبی فراهم کرد تا بتوانیم امسال در محضر امام مهربانی‌ها در سوگ صادق آل محمد (ص) عزاداری و سوگواری کنیم.

رضائیان هم یکی از خواهران عزادار حاضر در اجتماع صادقیون بود که در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اینکه با حضور در این مراسم بتوانیم سیاهی لشکر مجلس عزای اهل بیت علیه‌السلام باشیم کمترین کاری است که از دست ما بر می‌آید.

زائران و مجاوران در اجتماع بزرگ صادقیون

زائران، مجاوران و اقامه کنندگان اجتماع صادقیون مشهد پس از عزاداری از میدان شهدا تا حرم مطهر رضوی در رواق امام خمینی (ره) این حرم مطهر حاضر شدند و همراه با مرثیه‌سرایی مداحان اهل بیت عصمت و طهارت به سینه‌زنی و عزاداری پرداختند.

امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی هم در جمع این عزاداران اظهار کرد: ارزشمندترین سوگواره امام صادق (ع)، همین محفل و مجلسی است که شما در آن هستید. همین که روی فرش علی‌ابن موسی‌الرضا (ع)، برق اشک خود را به ساحت قدسی نوه مکرم آن ولی خدا نشان می‌دهید تا عزادار امامی باشید که حرم ندارد و امروز به‌جز تعداد مختصری از شیعیان، هیچکس در جوار مرقد مطهرش اقامه عزا نمی‌کند.

لزوم شناخت دلایل مظلومیت امام صادق (ع)

آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی با تأکید بر ضرورت شناخت دلایل مظلومیت امام صادق (ع) خاطرنشان کرد: شهرت اصلی امام صادق (ع) در میان ائمه اطهار (ع) به علم، دانش و تربیت اصحاب و شاگردان است اما آن‌چه باید در روز شهادت ایشان بیش از پیش موردتوجه قرار بگیرد، مظلومیت این امام همام و فلسفه مظلومیت ایشان است. باید بدانیم دلیل مظلومیت امام صادق (ع) چه بود و اساساً چرا حضرت تا این اندازه با برخورد قهری، سلبی و جنایتکارانه حاکمیت وقت روبرو می‌شد.

وی ادامه داد: از وجود اقدس امام صادق (ع) نقل شده که فرمود «مَن لَم یَعرِف سو ما اتی عَلَینا مَن ظَلَمنا وَ ذهاب حَقنا وَ ما رَکبنا بِه فَهُوَ شَریک مَن اَتی اِلَینا فیما وَ لینابه» یعنی هرکس برای درک ظلمی که بر ما رفت، تلاش نکند و بر آن نکوشد، شریک همان ظالمی است که در مقابل ما عمل کرده است. این حدیث راوی اهمیت این شناخت است.

امام صادق (ع) حجت را برای یک سبک زندگی سالم بر ما تمام کرده است

عبدالله ابراهیمی، کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از امام صادق علیه السلام به عنوان دریای عظیم معارف الهی یاد کرد و افزود: این امام همام بواسطه احادیث فراوانی که از آن حضرت نقل شده و به ابعاد و مسائل مختلف زندگی انسان پرداخته است حجت را برای یک سبک زندگی سالم بر ما تمام کرده است.

کارشناس مذهبی افزود: با داشتن امامی چون حضرت جعفر صادق علیه السلام می‌توان به بهترین درجه از زندگی معنوی رسید و آرامش و آسایش را کسب کرد.

وی ادامه داد: با نظر به فرمایشات امام صادق علیه السلام می‌فهمیم که ایشان برای همه زمان‌ها درس تربیتی داشته و به زمان امام عصر (عج) هم اشاره دارند که چگونه زندگی سالمی داشته باشیم و جز یاران آن حضرت باشیم.

ابراهیمی در همین رابطه به حدیثی نورانی از امام صادق (ع) اشاره کرد که می‌فرمایند: «هرکس دوست دارد که از اصحاب قائم باشد باید که منتظر باشد و ورع را پیشه سازد و به محاسن اخلاق عمل کند در حالی که منتظر است، پس اگر او از دنیا رفت و قآئم علیه‌السلام بعد از او قیام کرد، برایش همان اجری هست که برای کسی که (قیام) او را درک کرده هست.»

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه امروز بسیاری از گرفتاری‌های معنوی و مادی ما به خاطر عدم پیروی درست از آن حضرت است، گفت: بهترین راه درمان این آسیب احیای مجالس و یاد آن حضرت در طول زندگی و یادآوری فرمایشات و سیره عملی و علمی آن حضرت است.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: برای این امر مهم است که امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: رَحِمَ اللّه ُ عَبْدا اَحْیا اَمْرَنا … یَتَعَلَّمُ عُلومَنا وَ یُعَلِّمُهَا النّاسَ، فَاِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِموا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعونا خداوند رحمت کند کسی که امر ما را احیا نماید. علوم ما را بیاموزد و به مردم یاد دهد اگر مردم زیبایی‌های کلام ما را بدانند یقیناً پیروی می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه با نگاه به این فرمایش امام رضا علیه السلام وظیفه ما در قبال گنجینه معارف امام صادق علیه السلام مشخص می‌شود، افزود: امروز شیعه باید به امام صادق علیه السلام ببالد که آن حضرت در آن عصر در موضوع بیش از ۱۵ رشته برای شاگردانشان تدریس می‌فرمودند که نشان از احاطه این بزرگوار بر تمام علومی است که سعادت دنیا و آخرت انسان را تأمین می‌کند.

حضرت امام صادق (علیه السلام) که در بیست و پنجم شوال سال ۱۴۸ ه ق از دنیا رحلت فرمود، و در قبرستان بقیع در کنار پدر و جد و عموی خود امام مجتبی (علیه السلام) به خاک سپرده شد در پاسخ به شخصی که از ایشان درخواست وصیتی کرد فرمودند: «تو را به تقوای الهی و پرهیز کاری، و عبادت، و سجده طولانی، و ادای امانت، و راست گویی، و خوش همسایگی وصیت می‌کنم، زیرا سرلوحه برنامه پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) همین بوده است، و بعد فرمود: در بین فامیل صله رحم به جا آورید، مریض‌ها را عیادت کنید، در تشییع جنازه‌های مؤمنین شرکت کنید، برای ما زینت باشید و باعث سرشکستگی ما نشوید.»

از همسر امام صادق (ع) هم نقل شده است که وقتی ایشان در بستر شهادت بودند فرمودند: «تا همه فرزندان و خویشان و نزدیکان امام جمع شوند. امام بی‌حال بودند و در همان حال چشمان خود را باز کرده و فرمود: شفاعت ما شامل کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌رسد.».

همان طوری که در این وصیت پایانی امام صادق (ع) می‌بینیم ایشان نفرمودند کسی که نماز نمی‌خواند بلکه فرمودند کسی که نماز را سبک شمارد که امیدواریم این وصیت ایشان را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.

کد خبر 6096440